De afgelopen maanden heeft het iSPEX team hard gewerkt om de wetenschappelijk resultaten van de iSPEX-metingen van 2013 uit te werken en op te schrijven. We hebben een artikel gemaakt en opgestuurd. Dit ligt nu op de bureaus van deskundige wetenschappers om te beoordelen, en om eventueel suggesties voor verbeteringen te doen. Als dit proces is doorlopen kunnen we de resultaten aan iedereen laten zien, maar dat kan nog even duren.

Intussen wordt het tijd om eerste officiële meetdag van 2014 te organiseren.Ter voorbereiding roepen we alle iSPEX-deelnemers op alvast hun iSPEX- opzetstukje te zoeken, de nieuwste iSPEX app te installeren of te updaten en een testmeting te doen zodra ze zien dat de lucht bij hun blauw is.

We zijn druk in de weer met de duizenden metingen van 2013. Meer dan 200.000 foto’s hebben we opnieuw geanalyseerd. Hiervan maken we “iSPEX-kaarten” van Nederland. Deze sturen we naar een wetenschappelijk tijdschrift, om aan te tonen dat iSPEX goed werkt. Het tijdschrift zorgt voor een strenge controle door anonieme wetenschappers. Tot die tijd mogen we de iSPEX-kaarten niet openbaar maken. Zodra de wetenschappelijke publicatie (in het Engels) uitkomt, zullen wij daar een Nederlandstalige uitleg van geven.

Wat betekenen de iSPEX-kaarten? Uit de iSPEX-metingen leiden we de “Aerosol Optical Thickness” (AOT) af. Dit is een maat voor de doorzichtigheid van de lucht. Die wordt kleiner als er veel fijnstof in de lucht zit. De iSPEX-metingen kunnen we zo direct vergelijken met andere AOT-metingen op de grond en vanuit satellieten. De AOT laat fijnstof zien op leefniveau, maar ook op grotere hoogte als daar stof zit. In juli 2013 zaten er rookwolken van bosbranden in Amerika hoog boven Nederland. Dat konden we met andere meetapparaten duidelijk zien. De iSPEX-AOT-kaarten kunnen niet eenvoudig vertaald worden in lokale luchtkwaliteit. Inmiddels zijn we ook druk bezig om meer stofeigenschappen (deeltjesgrootte en ruwe samenstelling) uit de iSPEX-metingen te persen.

iSPEX-app crash & iPhone 5S/C Onder het meest recente besturingssysteem van de iPhone (iOS7) kan de iSPEX-app crashen. Wij werken aan een oplossing. We zijn ook bezig met een update voor de iPhone 5S en 5C.

De volgende meetdag Alle iSPEX-metingen zijn nog steeds erg welkom. Daarmee kunnen we verschillen in fijnstof in de tijd en met de seizoenen onderzoeken. We willen graag binnenkort weer een meetdag uitroepen. Gooit u uw iSPEX-opzetstukje daarom niet weg!

De enquete over het iSPEX-project We hebben veel geleerd van onze enquete onder iSPEX gebruikers. De resultaten van de enquete zullen wij ook publiceren in een wetenschappelijk tijdschrift, en daarna hier bespreken.

iSPEX in de Tweede Kamer Het iSPEX-project staat nog steeds volop in de schijnwerpers. In de Tweede Kamer heeft  staatssecretaris Mansveld projecten zoals iSPEX officieel omarmd. Zie deze link, en zoek naar “iSPEX”.

De toekomst van het iSPEX-project Vanuit zowel binnen- als buitenland ontvangen wij vele verzoeken om het iSPEX-project uit te breiden. We zijn bezig met plannen om dit op wereldwijde schaal mogelijk te maken. Daarin nemen we de suggesties voor verbeteringen mee die we van de deelnemers hebben ontvangen.

Na de succesvolle meetdagen op 8 juli en 5 september heeft het iSPEX team zich op de verwerking van de data gestort.  De eerste resultaten hopen we  binnenkort op te kunnen sturen voor publicatie  in een wetenschappelijk tijdschrift.

De eerste iSPEX-resultaten zijn onderweg en worden binnenkort opgestuurd voor een publicatie in een wetenschappelijk tijdschrift. Het duurt wat langer dan in eerste instantie gepland, maar we zijn er hard mee aan de slag. Bij het uitkomen van deze publicatie zullen deze resultaten openbaar gemaakt worden. Er zijn drie meetdagen waarvan de metingen nu bestudeerd worden. De eerste iSPEX-meetdag, die gepland stond voor mei of juni, liet lang op zich wachten en is uiteindelijk op 8 juli door gegaan. Een dag later op 9 juli was het ook schitterend weer en zijn een heleboel mensen enthousiast doorgegaan met meten. Voor die dag zijn meer dan 1500 iSPEXmetingen beschikbaar, naar blijkt voldoende voor een analyse.  Omdat deze meetdagen voor veel mensen in de vakantie vielen is er nog een meetdag geweest op 5 september. Het is zeer interessant om de resultaten voor deze drie dagen naast elkaar te leggen en te kijken wat de verschillen zijn.

Eén iSPEXmeting bestaat gemiddeld uit ongeveer 19 foto’s. In totaal zijn er meer dan 9900 iSPEXmetingen gedaan. Bij elkaar levert dat meer dan 188.000 foto’s op; een hele klus om te verwerken. In de illustratie zie je een aantal van die foto’s naast elkaar.

In eerste instantie richten we ons er op om kaarten van Nederland te maken met daarin de gemeten optische dikte van het fijnstof. Optische dikte is een maat voor de doorzichtigheid van de lucht. De doorzichtigheid wordt kleiner als er veel fijnstof in de lucht zit. Het mooie van deze maat is dat hij ook gebruikt wordt voor satellietmetingen van fijnstof (Aerosol Optical Depth; AOD) zodat we de iSPEX-metingen direct met satellietmetingen kunnen vergelijken.

Satellietwaarneming van de optische dikte van fijnstof (AOD; Aerosol Optical Depth) gedaan door het MODIS instrument aan boord van de AQUA satelliet tijdens de eerste iSPEXmeetdag op 8 juli 2013. De verwerkte iSPEXmetingen kunnen straks direct vergeleken worden met deze satellietmetingen. Meer info zie bijvoorbeeld http://earth.esa.int/MODIS/

Van de eerste iSPEXresultaten en de vergelijkingen met satellietdata wordt een publicatie gemaakt voor in een wetenschappelijk tijdschrift.

Vanaf 27 september loopt er een enquête onder deelnemers aan de iSPEX-metingen. Het doel van deze enquête is om na te gaan wat de ervaringen van de deelnemers waren, waarom ze mee gedaan hebben en of ze in de toekomst mee zouden willen blijven doen. Deze informatie wordt gebruikt om het gebruik van iSPEX te optimaliseren.

Het iSPEX team is blij met het enorme enthousiasme waarmee de iSPEX-metingen zijn uitgevoerd. Op dit moment worden alle gegevens van de twee meetdagen geanalyseerd.
Nu de eerste meetdagen achter de rug zijn, willen we ook graag meer weten over onze deelnemers. Wat zijn redenen om mee te doen? Wat is de samenstelling van de groep deelnemers? Wat zijn hun verwachtingen? Hoe willen mensen in de toekomst betrokken blijven bij het project? Dit is waardevolle informatie die ons kan helpen het iSPEX-project en andere projecten te verbeteren.

Daarom hebben we aan alle iSPEX vrijwilligers per e-mail gevraagd om aan dit deelnemersonderzoek mee te doen door het invullen van een online enquête. De gegevens worden anoniem en vertrouwelijk behandeld.

De tweede Nationale iSPEX-meetdag op 5 september heeft ruim 2400 metingen opgeleverd en is daarmee succesvol verlopen. Deelnemers van het iSPEX-project maakten met behulp van het iSPEX-opzetstukje op hun smartphone-camera opnamen van de blauwe lucht en het fijnstof daarin. De zelfs  nog wat succesvollere eerste meetdag op 8 juli, leverde bijna 6000 metingen op.

Verdeling van de iSPEX metingen over Nederland op de tweede nationale meetdag

Omdat de eerste meetdag in de zomervakantie viel, besloot het team een tweede Nationale iSPEX-meetdag te organiseren. Veel deelnemers gaven gehoor aan de oproep om ‘s ochtend en ‘s middags een meting te doen.  iSPEX-teamleider Frans Snik (Universiteit Leiden) “Dat hebben we nodig om de metingen binnen één gebied goed te kunnen vergelijken”. De publieksmetingen waren live te volgen op: www.ispex.nl/kaart. De keuze voor 5 september pakte goed uit voor wat het weer betrof. iSPEX-teamlid Arnoud Apituley (KNMI) “Op satellietbeelden kun je prachtig zien dat het bijna in heel Nederland onbewolkt was, op wat sluierbewolking bewolking langs de kust en in het Noorden na.”

Satelliet beeld van MODIS op 5 september boven Nederland

De analyse van de – voor het overgrote deel bruikbare – gegevens van de eerste meetdag is in volle gang. iSPEX-teamlid Hester Volten (RIVM) : “Daar komt nu de data van de tweede meetdag nog bij; we zijn heel blij met deze data. We kunnen de analyse nu uitbreiden waardoor de effecten van wisselende omstandigheden op de metingen duidelijker worden.” Het iSPEX team hoopt de eerste resultaten binnen enkele maanden gereed te hebben voor publicatie.   iSPEX-teamlid  Jeroen Rietjens (SRON) “Dat wordt nog wel een hele kluif, want elke iSPEX meting levert gemiddeld zo’n 19 foto’s op die we moeten analyseren, bij elkaar wordt het nu meer dan 150 duizend foto’s.”

Het primaire doel van het iSPEX-experiment is om te onderzoeken hoe nauwkeurig de massale iSPEX-metingen zijn, en welke aanvullende informatie over fijnstof ze opleveren. Om die reden is een groot aantal metingen op één dag vereist, naast de inzet van professionele apparatuur. Deze apparatuur stond zowel op de eerste en tweede meetdag opgesteld op het CESAR-meetstation in Cabauw, bij Lopik.

Het unieke citizen science-project is mogelijk doordat iSPEX (een project van Universiteit Leiden, NOVA, SRON, KNMI en RIVM) vorig jaar de Academische Jaarprijs heeft gewonnen, en dankzij steun van de partners Longfonds, CNG Net, Sanoma en Avantes. De leden van het iSPEX-team zijn allen werkzaam in de ontwikkeling of het gebruik van instrumentatie en interpretatiemodellen voor onderzoek aan de aarde, andere planeten in ons zonnestelsel en planeten rond andere sterren.

De eerste Nationale iSPEX-meetdag heeft 5000 metingen opgeleverd. Daarmee zijn genoeg gegevens gegenereerd om de iSPEX-meetdag een valide wetenschappelijk experiment te noemen. iSPEX-teamleider Frans Snik is blij dat de respons zo massaal was, ondanks het lange wachten op mooi weer en de aangebroken vakantieperiode.

Er waren twee meetmomenten: één in de ochtend (van 8.00-10.00 uur) en één in de middag (van 16.00-18.00 uur). Tijdens de ochtendmeting werd de livekaart op www.ispex.nl/kaart zo druk bezocht, dat de servers tijdelijk overbelast raakten. Alle metingen stroomden echter wel zonder problemen binnen. Uiteindelijk stond de teller om 18.00 uur op 4957 metingen.

Kaart van iSPEX-metingen aan het einde van de meetdag op 8 juli 2013

De komende maanden worden de data in detail geanalyseerd. Daarna zullen de publieksmetingen worden vergeleken met fijnstofmetingen van wetenschappelijke apparatuur. Deze apparatuur stond vandaag ook opgesteld op het CESAR-meetstation in Cabauw, bij Lopik. Het primaire doel van het iSPEX-experiment is om te onderzoeken hoe nauwkeurig de massale iSPEX-metingen zijn, en welke aanvullende informatie over fijnstof ze opleveren. Snik: “Maar uiteindelijk is het belangrijkste van dit project dat duizenden vrijwilligers zelf wetenschappelijke metingen hebben gedaan. Wij zijn ervan overtuigd dat dit soort citizen science, waarbij burgers wetenschappers helpen, een grote toekomst heeft.”

Om alle vakantiegangers (én scholieren) alsnog de gelegenheid te geven mee te doen, wordt – bij mooi weer – in september een tweede Nationale iSPEX-meetdag gehouden. Deelnemers worden daarom gevraagd het iSPEX-opzetstukje te bewaren. Maar ook tussentijdse metingen zijn welkom. Zodra het een zomerse dag is met een strakblauwe hemel (morgen bijvoorbeeld), kunnen mensen metingen doen en via de App naar de centrale database versturen.

Het unieke citizen science-project is mogelijk doordat iSPEX (een project van Universiteit Leiden, NOVA, SRON, KNMI en RIVM) vorig jaar de Academische Jaarprijs heeft gewonnen, en dankzij steun van de partners Longfonds, CNG Net, Sanoma en Avantes. De leden van het iSPEX-team zijn allen werkzaam in de ontwikkeling of het gebruik van instrumentatie en interpretatiemodellen voor onderzoek aan de aarde, andere planeten in ons zonnestelsel en planeten rond andere sterren.

Hieronder vindt u een animatie van het verloop van de metingen die gedaan zijn op de eerste meetdag

Achtergrondkaart © OpenStreetMap contributors

Het kan zijn dat de metingen langzaam op de kaart geladen worden

Wat betekent de kleurcode?

Wat gebeurt er hierna met de data?

Klik hier voor de live kaart van het officiële fijnstofmeetnet (PM10)

Klik hier voor meer informatie over PM10