Ons doel is om iSPEX voor het eerst grootschalig in te zetten binnen een citizen science project binnen Nederland. Dit hebben we gedaan door ongeveer 10.000 iSPEX-opzetstukjes te distribueren aan enthousiaste iSPEX-gebruikers over heel Nederland. Met behulp van de bijbehorende gratis app kan iedere iSPEX-gebruiker metingen uitvoeren van fijnstof.
Met iSPEX willen we de kennis over fijnstof vergroten bij:
- het grote publiek, door ze bij het onderzoek naar fijnstof te betrekken,
- wetenschappers, door met deze nieuwe meetmethode fijnstof eigenschappen te verstrekken die ze in hun onderzoek kunnen gebruiken.
Op 8 juli 2013 hebben wij de eerste Nationale iSPEX-Meetdag georganiseerd, waarop we alle iSPEX-gebruikers verzochten metingen uit te voeren. Deze metingen worden gecombineerd met metingen van professionele apparatuur (waaronder het SPEX-instrument dat binnen onze onderzoeksgroep ontwikkeld is). De data worden verwerkt tot een kaart van fijnstofeigenschappen boven Nederland. Een tweede nationale meetdag vond plaats op 5 september 2013. Eventueel kunnen er meer meetdagen worden georganiseerd, bijvoorbeeld bij bijzondere omstandigheden zoals een nieuwe vulkaanuitbarsting. Ook behoort een wijdere verspreiding van iSPEX binnen Europa tot de mogelijkheden.
Let wel….
- Het iSPEX project is een experiment. Een experiment heeft geen gegarandeerde uitkomst.
- iSPEX heeft als doel het meten van fijnstof dichtheid, fijnstof deeltjesgrootte en een ruwe indicatie van de samenstelling van fijnstof die volgt uit de bepaling van de brekingsindex. Deze laatste twee grootheden zijn belangrijk voor gezondheidseffecten van fijnstof.
- De resultaten van iSPEXmetingen leveren geen grootheden waar wettelijke normen op van toepassing zijn.
- De resultaten van iSPEXmetingen zijn niet direct vergelijkbaar met PM10 metingen of met PM2,5 metingen; ze zijn anders van aard. Een directe vergelijking met de grenswaarden voor fijnstof (in ug/m3) is daardoor niet mogelijk. Zie lml.rivm.nl voor PM10 of PM2,5 waarden.
- Met iSPEX meet je niet alleen fijnstof vlakbij, bij de grond, maar ook verder weg, in de hogere atmosfeer. In hoeverre een iSPEXmeting betrekking heeft op de lucht op leefniveau is daarom alleen vast te stellen met behulp van andere metingen en/of modelberekeningen.
- iSPEX werkt alleen goed bij een blauwe, onbewolkte hemel.
- Een individuele iSPEXmeting levert direct in de App slechts een kwalitatieve indicatie van de helderheid van de lucht en doet dit met een lage nauwkeurigheid.
- De in de App aangegeven kwalificaties van de aanwezigheid van fijnstof staan in relatie tot de optische dikte van fijnstof. Deze in formatie is complex en correcte interpretatie van de gegevens vereist specialistische kennis.
- Individuele iSPEXmetingen moeten worden gemiddeld over naar schatting ongeveer 100 metingen voordat er sprake is van een betrouwbaar gemiddelde.
- Het iSPEX project richt zich in eerste instantie alleen op analyse van gegevens verzameld op de nationale iSPEXmeetdagen.
- Het analyseren van de iSPEXmetingen en het bepalen van de bovengenoemde grootheden gebeurt centraal door het iSPEX team en wordt alleen naar buiten gebracht via of met toestemming van het RIVM en het KNMI.
- Gegevens verzameld gedurende het iSPEXproject worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek. Onderzoeksresultaten zullen strikt geanonimiseerd worden verwerkt en naar buiten gebracht.